Yemen kahvesi – tarih ve şöhret
Kahve yüzyıllardır Yemen’le, özellikle de bu içeceğin dünyaya ün salmasının başlangıç noktasını temsil eden Mocha (moha) şehri ile ilişkilendirilmiştir. Birçok halk, Yemen kahvesi ihracatı için ana terminali temsil eden o şehrin limanına atıfta bulunarak adını “moka” adıyla ilişkilendirmiştir.
Kahve ağacının orijinal yeri :
Kahve, yaklaşık 4,5-6 metre uzunluğunda, derin kökleri ve pürüzsüz yaprakları olan her dem yeşil bir ağaçtır.
Kahvenin kullanımlarına gelince, içerdiği kafein nedeniyle uyarıcı bir içecek sayılıp sıcak veya soğuk içecek olarak sunulur.
Kahve ağaçlarının orijinal kökeni ve doğadaki Yabani biçimde varoluş tarihiyle ilgili araştırmalar ve görüşler farklıdır. Bazı görüşler Arap Yarımadası’ndan gelip Etiyopya’ya transfer olduğunu söylerken, diğer görüşler onun Etiyopya’dan geldiğini öne sürerek ilk kez Güney Etiyopya’da Kafa bölgesinde yabani bir biçimde ortaya çıktığına ve bu bölgenin isminden kahve meyvelerinde bulunan uyarıcı maddenin adı gelmiş olduğunu inanılıyor. Bir Dünya Gıda Örgütü keşif misyonunun 1924 yılında Etiyopya’daki kahve ağaçlarıyla ilgili çalışması sırasında ulaştığı ve misyonun raporlarında, İki ülkedeki kahve ağaçlarını çevreleyen doğal etkenlerdeki büyük benzerlik nedeniyle kahvenin orijinal yerinin Etiyopya’da olduğunu doğrulayan kesin bir kanıt bulunmadığına ve muhtemelen Yemen’den Etiyopya’ya nakledildiğine dair bir başka görüş var.
Bu noktadan hareketle, Yemenlilerin bu mübarek ağaçla ilişkisini ele alacağız, bazı rivayetler ve tarihçilere göre Yemenlilerin kahve ağacını MS 5. yüzyılın başında bilmiştiler. Kahve, MS 525 yılında Habeşliler’in işgaliyle Yemen’e girmiş ve El-Aden bölgesine ekilmiştir.Diğer açıklamada ise Yemen kahvesinden ilk bahseden MS 900’de Arap doktor El-Razi olduğunu söylenmektedir.
Yemenlilerin kahve ağaçlarında istediklerini ve çok fazla gelir sağlamak için uygun bir kaynak olduğunu bulduktan sonra, Yemen kahvesi yüksek kaliteli bir marka haline gelene kadar Yemen’de kahve yetiştiriciliği yıldan yıla genişlemeye başladı. Yemen kahvesi, dünyanın çeşitli ülkelerinden ünü ve talebi artıncaya kadar, ister Avrupa’da ister Hindistan’da, Fransa’da ve dünyanın diğer ülkelerinde olsun, en iyi yönetici ailelere servis edildi.
O zamandan beri dünyanın en iyi kahve türlerini Yemen toprağı veriyor ve Yemen kahvesi dünyanın çeşitli yerlerinde üne kavuşmuş ve bu ün ve ayrım günümüze kadar devam etmektedir.Kahve yetiştiriciliği MS 13. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında büyük bir gelişmeye tanık olmuştur.
Bu dönemde, Yemen kahvesi ihracat hacmi zirveye ulaştı ve şu anda ulaşmamış olabilecek rekor sayılara ulaştı.
Yemen kahvesi, bu limanın adı eşanlamlı hale gelene ve yüksek kaliteli Yemen kahvesine bağlanıncaya kadar Mocha limanı ile ilişkilendirildi.Kahve, pek çok ülkeye ulaştı, on altıncı yüzyılın başlarında Yemenli tüccarlar onu Kahire’ye taşıdı ve ilk kahvehane MS 1554’te İstanbul’da açıldı. Avrupalılara gelince, kahve onlara MS 1906’ya kadar ulaşmadı ve MS 1950’de İngiltere’ye ulaştı.
Yemen kahvesinin bu bölgelere gelmesi sonucunda meşhur olmuş ve Yemen kahvesi elde etmek isteyen Hollandalı ve Mısırlı tüccarların yanı sıra Mokha’da faaliyet gösteren yabancı firmalardan gelen talep yoğunlaşmıştır.
Kahve yetiştirme alanları
Deniz seviyesinden yüksekliği 1000-1700 metre arasında değişen vadilerde ve tarım teraslarında kahve yetiştiriciliği yapılır. Yemen’in çoğu bölgesindeki iklim koşullarındaki göreli yakınlık göz önüne alındığında, kahve birkaç bölgede ve büyük ölçekte Yemen’de yetiştirilmektedir, bunlardan en önemlisi Sana’a Valiliği’dir. Manakhah, Bani Matar, Haraz ve Al-Haima’da yetiştirildiği yerlerde, aynı zamanda Hacca Valiliği’nde, özellikle de yaygın olarak yetiştirildiği Razih Dağları’nda yetiştirilmektedir. Al-Udayn, Yafa ‘, Bani Hammad ve Yemen’in diğer bölgelerinde de yetiştirilmektedir.
Yemen’de yetiştirilen kahve çeşitleri
Yemen’de Yemeni kahvesi adı altında üç çeşit kahve yetiştirilmektedir: Adeni çeşidi – elma çeşidi – dairesel çeşit.
Hammadi, Yafei, Al-Barai, Al-Harazi, Al-Matari ve Al-Himi kahvesi dahil kahve çeşitlerinin isimlendirilmesi yetiştirildiği bölgeye göre değişmektedir. Sana’a Valiliğinde yetişen ve hem yurt içi hem de yurt dışında büyük talep gören almatari çeşidi kalite ve lezzet açısından en iyisi olarak kabul edilmektedir.
Zeytin yaprağının yararları üzerine araştırma
Referanslar
1 . http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.292.4921&rep=rep1&type=pdf
2 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29149822
3 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3813172
4 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5486627
5 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12878215
6 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17537437
7 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5490280
9 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3933436
10 . https://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/fda/fdaDrugXsl.cfm?setid=ca137d01-9feb-446a-
8410-3d553e54ee50&type=display
11 . http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.698.8737&rep=rep1&type=pdf
12 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3927866
13 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21796704
14 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5691677
15 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4997426
16 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4462586
17 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4146066
19 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4098616
21 . http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.1025.9372&rep=rep1&type=pdf
22 . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22512698
23 . http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.924.7379&rep=rep1&type=pdf